Klasyfikacja róż

Zapraszamy do skomplikowanego świata klasyfikacji róż

Róże klasyfikuje się głównie na dwa sposoby.
Pierwszy ze względu na sposób w jaki rosną, na przykład róże pnące, albo
róże miniaturowe.
Ta klasyfikacja jest ważna dla rosarian, ponieważ opisuje róże.
Drugi sposób, jest ze względu na pochodzenie “rodziców” używanych do
wyhodowania danej róży (np. mieszaniec herbatni, róża wichury) - ta 
klasyfikacja jest ważna dla hodowców róż.

Trudność w tej pierwszej klasyfikacji polega na tym że niektóre róże można zaliczyć
do kilku klas.
Na przykład róża “Polka” jest zarówno różą pnącą jak i wielokwiatową (floribunda),
jak i jest również różą parkową (krzaczastą).

Inny ważny podział to na róże nowoczesne, historyczne i dzikie.
Dzikie róże to takie które występują naturalnie w przyrodzie i które powstały
bez ingerencji człowieka.
Róże historyczne i nowoczesne, w odróżnieniu od róż dzikich, zostały zmanipulowane
 przez człowieka albo powstały przy jego pomocy.
Róże wyhodowane do roku 1867 nazywamy historycznymi, a róże które
powstały po roku 1867 nazywamy różami nowoczesnymi.
Przełomowym rokiem jest 1867 ponieważ w tym roku wyhodowano
pierwszego mieszańca herbatniego o nazwie La France.

Kto klasyfikuje róże? Organizacje różane w kilku krajach.
Jest kilka klasyfikacji na świecie, na przykład w Anglii są aż dwie klasyfikacje, jedna
dla miłośników róż a druga dla hodowców.
Jednak najbardziej znana i respektowana klasyfikacja róż na świecie jest prowadzona
przez American Rose Society.
Ta klasyfikacja jest uznana przez Światową Federację Róż i przez większość
organizacji różanych na świecie. Łaczy ona oba sposoby podziałów, z uwzględnieniem
kategorii róż biorących udział w konkursach na najładniejsze róże.
Dzieli ona rośliny kategorii Rosa z rodziny Rosaceae
następująco (z nazwami używanymi w Polsce): 

RÓŻE NOWOCZESNE - MODERN ROSES, ponad 20,000 odmian
- Hybrid Tea - Róże Wielkokwiatowe, mieszaniec herbatni
- Floribunda - Róże Wielokwiatowe, Róże Rabatowe
- Grandiflora
- Polyantha - Polianty
- Miniature - Róże Miniaturowe
- Mini-Flora - Róże Patio
- Shrub - Róże Parkowe, Róże Krzaczaste
- Large-Flowered Climber - Róże Pnące, Climbery, Ramblery, Róże Czepne, Róże Długopędowe
- Hybrid Wichuraiana - Róże Wichury
- Hybrid Rugosa - Róże Rugosa, Róże Pomarszczone
- Hybrid Kordesii - Róże Kordesa
- Hybrid Moyesii - Róże Moyesa
- Hybrid Musk - Róże Piżmowe

RÓŻE HISTORYCZNE - OLD GARDEN ROSES, ponad 1000 odmian
- Alba - Róże Białe
- Bourbon - Róże Burdońskie
- Moss - Róże Mchowe
- Noisette - Róże Noisetta
- Portland - Róże Portlandzkie
- Tea - Róże Herbatnie
- Centifolia - Róże Stulisne, Róże Prowansalske
- Damask - Róże Damasceńskie
- Hybrid China - Róże Chinskie
- Hybrid Eglanteria - Róże Rdzawe
- Hybrid Foetida - Róże Żółte
- Hybrid Gallica - Róże Francuskie
- Hybrid Multiflora - Róże Wielokwiatowe
- Hybrid Perpetual - Róże Remontany, Remontanki
- Hybrid Sempervirens - Róże Wieczniezielone
- Hybrid Setigera - Róże Szczeciniaste
- Hybrid Spinosissima - Róże Gęstokolczaste
- Hybrid Bracteata
- Ayrshire
- Boursalt

RÓŻE DZIKIE (NATURALNE)- WILD ROSES, ponad 150 gatunków
- Species - Gatunki

Powyższa klasyfikacja jest nieznacznie uproszczona dla przejrzystości. Kompletną klasyfikację można zobaczyć na: http://www.ars.org/About_Roses/classification.html

Nie wszystkie grupy używane w handlu są ujęte w tej klasyfikacji jako oddzielne klasy, na
przykład róże “okrywowe”, grupa wylansowana w Niemczech i również szeroko
używana w Polsce.
Innym przykładem mogą być grupy róż zwanych rabatowymi, bukietowymi,
nostalgicznymi, kanadyjskimi, pachnącymi, romantycznymi, i tak dalej.
Sprzedawcy i hodowcy wymyślają nowe grupy by wyróżnić swoje róże, i również
by znaleźć nowych nabywców i nowe sposoby użytkowania róż. Niektóre z tych
nazw są krótkoterminowe, przez jeden albo dwa sezony, a niektóre (np. róże okrywowe)
są już używane przez wiele sezonów.

W tym roku na przykład, niemiecka firma Kordes lansowała nową grupę - róże
balkonowe, a hodowca i sprzedawca róż angielskich, David Austin, w swojej najnowszej
książce z 2008 “The Rose” podzielił róże angielskie na cztery grupy.
Czy te grupy przyjmą się w środowisku różanym? Zobaczymy za kilka lat.

Omówimy teraz niektóre nazwy grup obecnie używanych w handlu.
 Róże okrywowe
Należy do niej każda róża, która rośnie raczej rozłożyście niż strzeliście .
Większość z tych róż to małe róże parkowe albo miniaturowe, silnie krzewiące się,
z bogatym ulistnieniem, i szybko zarastające powierzchnię gleby.
Niemniej nie spodziewajmy się od róż okrywowych by płożyły się po gruncie
jak na przykład niektóre gatunki Cotoneaster.

Jako róże wielokwiatowe
określa się róże trzech klas: floribunda, grandiflora, polyantha.
W literaturze można też spotkać podzial na cztery klasy, ponieważ
klasę polyantha dzieli się na dwie grupy, polyantha i hybrid polyantha.

 Róże Rabatowe
są synonimem do róż wielokwiatowych.

 Nie znalazlem żadnej definicji terminu róże bukietowe.
W niektórej literaturze jako bukietowe określa się róże wielkokwiatowe a w
innej wielokwiatowe. Jakie są róże bukietowe? Mnie kojarzą się z różami ciętymi
ze sklepu.

Róże angielskie
są różami jednego hodowcy, Davida Austina z Anglii (róże Davida Austina, austinki)
który lansuje je jako oddzielną klasę. Niemniej oficjalnie nie należą one do oddzielnej
klasy, nawet w klasyfikacjach angielskich.
Większość róż angielskich klasyfikuje się jako róże parkowe (krzaczaste), a kilka
jako róże pnące.

Różą pienną
albo drzewkiem różanym może być każda odmiana róży, zaszczepiona na pieńku innej róży.


Ramblery (rambler)
od kilku już lat nie są oddzielną klasą, należą teraz do klasy Climber (Large-Flowered Climber).

Czy ramblery są sztywne czy wiotkie?
W literaturze często ramblery są nazywane różami sztywnymi, a climbery
różami wiotkimi.
Przykładem może być “Katalog Róż” Związku Szkółkarzy Polskich z 2008 roku.
Błąd ten jest powtarzany w wielu miejscach na internecie.
W rzeczywistości jest zupełnie odwrotnie, ramblery mają pędy wiotkie, a
climbery sztywne. 

Marek Stępień, Portland, Oregon

Serdecznie dziękuję p. Markowi za wszystkie cenne informacje na temat klasyfikacji róż.
AniaDS.